Hội thảo với chủ đề “Đào tạo, bồi dưỡng có địa chỉ theo đơn đặt hàng và có doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia đào tạo”.

Tham dự Hội thảo có ông Lê Văn Nghị - Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam. Liên minh Hợp tác xã các tỉnh, thành: Quảng Nam, Đà Nẵng, Quảng Trị, Quảng Bình, Thừa Thiên - Huế, Quảng Ngãi, Bình Đình, Khánh Hòa. Lãnh đạo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Quảng Nam. Hiệu trưởng, Hiệu phó, cán bộ giáo viên một số trường nghề thuộc các bộ, ngành đóng chân trên tỉnh Quảng Nam và các tỉnh. Lãnh đạo các tập đoàn, doanh nghiệp lớn đặt chi nhánh tại Quảng Nam và Hiệu trưởng, cán bộ khoa, phòng Trường Trung cấp Nghề Kinh tế - Kỹ thuật và đào tạo cán bộ hợp tác xã miền Trung – Tây Nguyên.

Ông Lê Văn Nghị có bài phát biểu khai mạc, điều hành thảo luận và kết luận Hội thảo. 

Ông Lê Văn Nghị cho rằng "đào tạo, bồi dưỡng có địa chỉ theo đơn đặt hàng và có doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia đào tạo” là xu thế tất yếu, là đòi hỏi khách quan của xã hội, nhiều nước trên thế giới đã thực hiện mô hình này hàng thế kỷ nay, trong khi Việt Nam thì tiếp cận hơi chậm, thậm chí còn theo tư duy kế hoạch hóa tập trung, bao cấp (theo lối cứ bồi dưỡng, cứ đào tạo mà không cần biết xã hội có cần không, sinh viên có tìm được việc làm không). Trong khi, doanh nghiệp muốn sử dụng thì phải lọc lại, rất tốn kém, lãng phí. Do vậy, ông đánh giá cao Trường Trung cấp Nghề Kinh tế - Kỹ thuật đã có ý tưởng tổ chức Hội thảo theo chủ đề này. Trường đã làm tốt công tác chuẩn bị Hội thảo (kể từ khi xây dựng kế hoạch, tiến hành khảo sát, mời các chuyên gia, các doanh nhân, doanh nghiệp làm tham luận, đi nghiên cứu thực tế, thăm các đơn vị điển hình tiên tiến, trao đổi với Liên minh Hợp tác xã các tỉnh, thành, các doanh nghiệp để có các đơn đặt hàng...); các tài liệu Hội thảo được xây dựng rất công phu, bài bản... Sáng kiến Hội thảo là ý tưởng đổi mới, sáng tạo, là bước đi đầu tiên, để có hướng đi đúng, hướng đến thành công của nhà trường. Có thể nói, Trường đã biết đón đầu xu thế chung của xã hội, của thời đại là "đào tạo có địa chỉ theo đơn đặt hàng và có doanh nghiệp, hợp tác xã, Liên minh Hợp tác xã tham gia vào quá trình đào tạo cùng với nhà trường". Biết nhắm hướng đến để thực hiện tốt nguyên lý của giáo dục hiện nay là, học đi đôi với hành, gắn tuyển sinh với tuyển dụng, gắn đào tạo với cung ứng nguồn nhân lực. Đổi mới, sáng tạo để xây dụng nhà trường phù hợp với cơ chế chính sách mới trong đào tạo bồi dưỡng dạy nghề của Việt Nam (cơ chế chính sách hiện nay có những thay đổi rất cơ bản). Đây cũng là dịp để tuyên truyền, quán triệt mục đích, ý nghĩa về các mô hình đào tạo mới và thể hiện sự cố gắng, quyết tâm thực hiện thành công nhằm xây dụng thương hiệu nhà trường. 

 

Ông Lê Văn Nghị đã ghi nhận và chia sẻ công tác chuẩn bị của nhà trường. Đồng thời đánh giá các tham luận của các đại biểu là rất chất lượng, thiết thực, ý nghĩa. Thể hiện sự tâm huyết và trách nhiệm của các doanh nghiệp, Liên minh Hợp tác xã các tỉnh, thành đối với Hội thảo. Các tham luận của các trường bạn đã phản ảnh rõ những kinh nghiệm, những mô hình quý, những bài học hay của các trường là đã và đang thực hiện tốt các mô hình đào tạo bồi dưỡng có địa chỉ và có các doanh nghiệp, Liên minh Hợp tác xã tham gia cùng đào tạo. Tham gia cùng đào tạo, bồi dưỡng, tức là các doanh nghiệp, Liên minh Hợp tác xã các tỉnh, thành cùng xây dựng nội dung, giáo trình, chương trình học tập, cùng tham gia quy trình, quy chế học tập và cùng tham gia đánh giá chất lượng học tập.

Ông đề nghị, đến với Hội thảo, các doanh nghiệp, Liên minh Hợp tác xã các tỉnh, thành giúp Hội thảo

tập trung phân tích nhấn mạnh thêm về mục đích, ý nghĩa của mô hình đào tạo theo chủ đề Hội thảo và để thực hiện tốt mô hình này, nhà trường phải làm gì, doanh nghiệp và Liên minh Hợp tác xã các tỉnh, thành cần phải làm gì (về chương trình, giáo trình, quy trình, quy chế đào tạo, bồi dưỡng). Ngoài ra, đề nghị Liên minh Hợp tác xã các tỉnh, thành làm rõ thêm khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã ở địa phương, hiện có nhu cầu đào tạo về nội dung gì. Nhà trường, Liên minh Hợp tác xã các tỉnh, thành và Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cần làm gì để thực hiện mô hình này. 

 

Ký kết chương trình liên kết đào tạo

Thạc sĩ Phan Văn Đợi – Hiệu trưởng Trường Trung cấp Nghề Kinh tế - kỹ thuật và đào tạo cán bộ hợp tác xã miền Trung – Tây Nguyên cho biết, về đào tạo nghề nghiệp, quy mô đào tạo của nhà trường trong năm học 2018 - 2019 là hơn 450 học sinh, sinh viên. Nhà trường hiện đào tạo 5 nghề trung cấp (kỹ thuật xây dựng, điện dân dụng, quản trị mạng máy tính, gia công và thiết kế sản phẩm mộc, kỹ thuật chế biến món ăn), với 3 nghề bậc sơ cấp. Qua khảo sát, thời gian tới nhu cầu đặt hàng lao động có tay nghề tại một số doanh nghiệp trên địa bàn với nhà trường là 743 người (trong đó nghề xây dựng 57 lao động, mộc 3, điện 120, cơ khí 500, và chế biến món ăn 35 lao động). Năm 2019, 13 Liên minh Hợp tác xã các tỉnh, thành thuộc khu vực cũng có nhu cầu đặt hàng nhà trường đào tạo, bồi dưỡng với số lượng khá lớn (cụ thể, hội đồng quản trị và ban giám đốc hợp tác xã là 600 người, kế toán 600, ban kiểm soát 550, kinh doanh 230, pháp lý 80, quản trị 180 và tài chính 130 người).

Bên cạnh những kết quả đạt được, nhà trường còn gặp không ít khó khăn. Cụ thể, đào tạo nghề gắn với doanh nghiệp và tạo việc làm bền vững cho người lao động vẫn còn những vướng mắc nhất định. Đặc biệt, trong công tác tuyển sinh, tuyển được đã khó, chuyện giữ người học còn khó hơn. Bởi, nhiều học sinh, sinh viên cho rằng học nghề chỉ là giải pháp tạm thời khi chưa chọn được trường phù hợp như mong muốn của mình. Những năm qua, công tác tuyển sinh của nhà trường luôn gặp khó. Nguyên nhân một phần vì thói quen và vì ảnh hưởng tâm lý gia đình, xã hội còn nặng về khoa bảng nên sau khi tốt nghiệp phổ thông đa số em học sinh đều có nguyện vọng học đại học. Trong khi, hoạt động hướng nghiệp ở các trường phổ thông phần lớn đều tập trung vào các trường đại học, hạn chế tư vấn vào các trường nghề, đặc biệt là trường trung cấp; việc lựa chọn trường nghề  là giải pháp cuối cùng khi không thể vào được đại học.

 

Tại hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng, để công tác tuyển sinh – đào tạo nghề mang lại thành công lớn, thời gian tới Trường Trung cấp Nghề Kinh tế - kỹ thuật và đào tạo cán bộ hợp tác xã Miền Trung – Tây Nguyên còn rất nhiều việc phải làm. 

Theo thạc sĩ Huỳnh Tín - Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề tỉnh Thừa Thiên - Huế, trong cơ chế thị trường và hội nhập hiện nay, sự phối hợp giữa trường nghề với doanh nghiệp là yếu tố khách quan. Do vậy, việc phối hợp với doanh nghiệp trong hoạt động đào tạo của nhà trường là thực sự cần thiết. Ông đề xuất: “Muốn làm tốt điều đó, nhà trường cần thành lập bộ phận chuyên trách để khai thác và xử lý thông tin thị trường lao động, tư vấn, giới thiệu việc làm cho học sinh, sinh viên. Đồng thời đổi mới phương thức, hình thức, mức độ phối hợp để phù hợp với các doanh nghiệp. Mục tiêu, nội dung chương trình đào tạo cần sát với yêu cầu thực tiễn sản xuất, sản phẩm đào tạo dễ được doanh nghiệp tín nhiệm và đặt hàng. Để thực hiện biện pháp này hiệu quả, nhất thiết phải có sự tham gia của doanh nghiệp trong việc xây dựng mục tiêu, nội dung chương trình đào tạo”.

Các đại biểu tại Hội thảo cũng đề nghị nhà trường cần đổi mới cách tiếp cận trong việc tổ chức đào tạo, linh hoạt bố trí các môn học trong chương trình đào tạo học tại các doanh nghiệp, cố gắng phấn đấu mỗi chương trình đào tạo có khoảng 20 - 35% thời lượng học tại doanh nghiệp. Cần dành một thời gian thích hợp để mời những thợ giỏi, chuyên gia giỏi từ các doanh nghiệp về giảng dạy cho học sinh, sinh viên kiến thức mới, truyền đạt những kinh nghiệm của họ về từng lĩnh vực trong một nghề. Tăng cường việc đưa học sinh, sinh viên đi thực hành, thực tập ở cơ sở, trên cơ sở có sự hướng dẫn của giáo viên và cán bộ kỹ thuật, giúp cho học sinh, sinh viên sớm làm ra sản phẩm thực. Đặc biệt, nhà trường cần thường xuyên đưa giáo viên đi bồi dưỡng, học tập tại các doanh nghiệp để xây dựng được đội ngũ giảng dạy chuyên nghiệp, tay nghề vững vàng và tâm huyết với sự nghiệp truyền nghề.

Ông Lê Văn nghị đề nghị sau Hội thảo, các trường cần phải xây dựng mối quan hệ hợp tác, liên kết với các doanh nghiệp, hợp tác xã và có giải pháp phát triển bền vững mối liên kết này bảo đảm việc đào tào, bồi dưỡng luôn theo địa chỉ đặt hàng. Học sinh, sinh viên ra trường đảm bảo có việc làm đúng chuyên ngành đào tạo. Mối gắn kết giữa nhà trường với doanh nghiệp và hợp tác xã là hết sức quan trọng. “Doanh nghiệp, hợp tác xã là đơn vị sử dụng người lao động có tay nghề thì chính họ phải là người tham gia sâu nhất vào quá trình đào tạo nghề đó. Vì vậy, nhà trường và doanh nghiệp, hợp tác xã cần phải có những giải pháp đồng bộ, hiệu quả nhất nhằm xây dựng, phát triển mối liên kết bền vững này”.

Sau hội thảo, Liên minh Hợp tác xã sẽ có đúc rút những kinh nghiệm, Kết luận của Hội thảo để tuyên truyền, thực hiện trong toàn hệ thống. Liên minh hợp tác xã Việt Nam có những văn bản để thống nhất thực hiện trong toàn hệ thống liên minh hợp tác xã về mô hình đào tạo này. Cần thiết, có thể Ban Chấp hành Liên minh hợp tác xã Việt Nam ra nghị quyết về chuyên đề mô hình đào tạo.

 

Kết thúc buổi Hội thảo, đại diện 13 Liên minh Hợp tác xã các tỉnh, thành, 6 tập đoàn, doanh nghiệp và Trường Trung cấp Nghề Kinh tế - Kỹ thuật và đào tạo cán bộ hợp tác xã miền Trung – Tây Nguyên, đã tiến hành ký kết chương trình liên kết đào tạo, bồi dưỡng với sự chứng kiến của ông Lê Văn Nghị và đại biểu Hội thảo.

 

Hồ Hữu Đức

(Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã tỉnh Khánh Hòa)